Stare decisis i „zdrowy rozsądek” w cywilnej i karnej jurysprudencji amerykańskiej

Based on various law sources, the American common law is connected by a particular role of prior judicial rulings as a basis of judicial practice. The principle of stare decisis, which exists within its framework, leads to considering decisions of courts of higher instances as binding (settled in a binding manner of a given case type in the convention of res iudicata). However, it does not mean that precedents may not be amended or broken. In such a situation following factors may appear: defective rulings, triggering incoherent or unjust consequences, contraction with other precedents, and change of circumstances, which have led to a precedent decision to be taken.Amerykańskie common law, kształtujące się na gruncie różnorodnych źródeł,wiąże się ze szczególną rolą wcześniejszego orzecznictwa jako podstawą praktyki sądowej. Istniejąca w jej ramach zasada stare decisis prowadzi do uznania decyzji sądów wyższych instancji jako wiążących (wiążąco rozstrzygających dany typ sprawy w konwencji res iudicata). Nie oznacza to jednak, że precedensy nie mogą być zmienione i przełamane. Umożliwia to pojawienie się takich czynników, jak: wadliwość orzeczenia, wywołanie niespójnych lub niesłusznych (niesprawiedliwych) skutków, sprzeczność z innymi precedensami oraz zmiana okoliczności, które wywołały podjęcie decyzji precedensowej